Phỏng vấn Thủ hiến Andrews của TB Victoria và chương trình 4 năm tới. Vấn đề Dự án VBT: Hãy đợi tòa phán

LTS: Hôm Thứ Tư 26.4.2023, Thủ hiến Tiểu bang Victoria, ông Daniel Andrews đã tới tòa soạn TiVi Tuần-san và xuất hiện trên chương trình Thời Sự Trong Tuần của tvtsonline với Chủ bút Nguyễn Hồng-Anh và Luật sư Nguyễn Tân Hải. Đây là cuộc nói chuyện thứ hai online sau cuộc phỏng vấn hồi tháng 10 năm ngoái trước cuộc bầu cử. Mục đích của thủ hiến là trình bày với cộng đồng Việt Nam chương trình
của Chính phủ Andrews trong nhiệm kỳ thứ ba này. Đồng thời ông cũng đã trả lời một câu hỏi của Chủ bút Nguyễn Hồng-Anh về một vấn đề mà cộng đồng người Việt rất quan tâm và đang gây sự chia rẽ trong cộng đồng: Dự án Trung Tâm Văn Hóa Việt-Úc và Bảo Tàng của Cộng đồng NVTD-Victoria (VCA-Vic)  nay trở thành Dự án Viện Bảo Tàng Việt Nam tại Úc của Công ty Viện Bảo Tàng Việt Nam tại Úc (VMA Ltd).

TiVi Tuần-san đăng bản dịch cuộc phỏng vấn đề độc giả tường và rộng đường dư luận.

* * *

Nguyễn Hồng-Anh (HA): Xin chào quý khán thính giả.
Chúng tôi xin được giới thiệu Thủ hiến tiểu bang Victoria, Ông Daniel Andrews,
đến đây để nói chuyện cùng chúng tôi và quý khán thính giả.

Chào Thủ  hiến Daniel Andrews trở lại với chương trình
của chúng tôi. Xin chúc mừng, dù trễ, nhiệm kỳ thứ ba của ông. Bây giờ ông trở
thành Thủ hiến Lao động tại vị lâu nhất ở tiểu bang Victoria.

Trong cuộc phỏng vấn năm
ngoái, chúng tôi có đề cập tới việc xin ngân quỹ cho cộng đồng Việt Nam. Sau đó
chính phủ của ông đã hào phóng chi thêm 2.3 triệu đô la cho dự án Viện Bảo tàng
VN tại Úc.

Chắc có lẽ ông cũng đã biết
hiện tại trong cộng đồng chúng tôi có sự tranh chấp về quyền sở hữu của dự án
Viện Bảo tàng Việt Nam tại Úc. Ông đã hy vọng rằng, với sự hỗ trợ đó, chúng ta
có thể mừng khánh thành dự án vào năm 2025, và cũng để kỷ niệm 50 năm cộng đồng
người Việt tái định cư tại Victoria.

Nhưng chúng tôi rất tiếc đã
có việc không hay xảy ra do tranh chấp quyền sở hữu giữa Công ty Viện Bảo Tàng
Việt Nam tại Úc (VMA Ltd) và  Cộng đồng
Người Việt Tự Do tại Victoria (VCA-Vic). Theo sự hiểu biết của tôi, vụ kiện này
đang được tiến hành và sẽ được giải quyết bởi tòa án.

Câu hỏi của tôi là, nếu Cộng
Đồng NVTD-Vic yêu cầu ông dừng việc giải ngân đợi đến khi  tòa phán quyết, ông nghĩ sao?

Daniel Andrews (DA): Trước hết, cám ơn vì sự có của chúng ta hôm nay.

(và Thủ hiến nói bằng tiếng Việt) “Xin
kính chào quý vị”

Đây là một vinh hạnh của chúng tôi khi được trở lại đây. Tôi cũng cám
ơn những lời chúc tốt đẹp của ông trong cuộc thắng cử của chúng tôi vào cuối
tháng 11 năm ngoái. Tôi cùng tất cả các đồng nghiệp rất vinh hạnh khi được người
dân Victoria lựa chọn lần nữa. Tôi nghĩ công bằng mà nói, chúng tôi có được sự ủng
hộ mạnh mẽ từ cộng đồng Việt Nam tại bang Victoria và chúng tôi rất cảm kích về
điều đó, trong suốt nhiều năm, từ những cộng đồng địa phương của tôi như
Springvale, Noble Park, và rất nhiều cộng đồng khác. Tôi biết vì tôi đã chứng
kiến tận mắt những đóng góp to lớn của cộng đồng người Việt. Chăm chỉ, gia
đình, đức tin, và tiếp tục chăm chỉ hơn nữa, tập trung vào vấn đề giáo dục, chú
tâm vào sự cho lại, chú trọng vào sự quảng đại, với cái tâm lớn.

Tôi luôn được chào đón tại nhiều thương nghiệp khác nhau của người Việt,
bởi nhiều gia đình Việt Nam, và cộng đồng Việt Nam nói chung, đó luôn luôn là một
điều đặc biệt đối với tôi.

Về vấn đề cụ thể này, tôi muốn nó được xây lên. Tôi muốn viện bảo tàng
này được xây dựng. Tôi muốn viện bảo tàng hoàn tất và mở cửa. Để để năm 2025
chúng ta có thể mừng một cái gì đó rất đặc biệt. Một câu chuyện về niềm hy vọng
và lòng dũng cảm, một câu chuyện về sự chăm chỉ, về gia đình, một câu chuyện
làm cho tiểu bang Victoria tốt hơn và lớn mạnh hơn. Đó là sự tái định cư của
người Việt Nam, sự di dân của người Việt Nam.

Sự tranh chấp này, như ông đề cập, đang được đưa ra tòa. Vì vậy, tôi bị
giới hạn về những điều tôi có thể nói, vì một phiên tòa cần được thực hiện theo
các thủ tục của nó.

Điều quan trọng nhất, lời cố vấn tôi có, tất cả những tiến trình thủ tục
đã được tuân thủ, chúng tôi đã thực hiện những cam kết, chúng tôi đã được tái cử,
chúng tôi sắp có ngân sách, tôi muốn cung cấp số tiền đó, tôi muốn cái viện bảo
tàng này được xây. Không phải là bất cứ viện bảo tàng nào, mà là một viện bảo
tàng tuyệt đẹp, thể hiện sự công chính, một sự quảng bá cộng đồng Việt Nam về nỗ
lực, sự đóng góp, vai trò quan trọng mà di dân Việt Nam đã đóng góp và những
con cháu di dân Việt Nam đã góp vào lịch sử hiện đại của tiểu bang Victoria. Ít
luật sư, nhiều nhà xây cất, nhờ thế mà chúng ta có thể khai trương viện báo
tàng.

Một điều tôi có thể nói đó là tất cả những quy trình đã được thực hiện.
Chúng tôi đã thực hiện cam kết về hỗ trợ vốn khi tái đắc cử, chúng tôi đang lên
kế hoạch ngân sách mới, tôi muốn tài trợ số tiền đó, và tôi muốn viện bảo tàng
này được xây dựng. Đây không phải bất cứ một bảo tàng nào khác, một bảo tàng
tuyệt đẹp, để thể hiện được những nỗ lực, những cống hiến, và vai trò quan trọng,
không chỉ của những người Việt Nam, mà con cháu của họ, đã đóng góp trong câu
chuyện về bang Victoria hiện đại.

Hi vọng sẽ có ít luật sư và thêm nhiều thợ xây dựng để viện bảo tàng
này được khánh thành.

Nguyễn Tân Hải (TH):Thưa ông Thủ hiến, trong cuộc bầu
cử, ông nói với cử tri rằng, ông có kế hoạch cho 4 năm tới. Bây giờ ông đã thắng
cử…

DA: Đúng vậy.

TH: Và đây là nội nhiệm kỳ thứ ba của
ông. Xin cho chúng tôi biết một ít về kế hoạch của ông cho tiểu bang Victoria,
vì như ông biết, lạm phát đã bào mòn ngân sách của chúng tôi. Chúng tôi phải đối
mặt với nhiều thứ, thực phẩm, lãi suất tăng, tất cả mọi thứ. Nhưng tiền lương
không tăng theo chỉ số giá tiêu dùng (Consumer Price Index). Hãy cho chúng tôi
biết chút ít  về kế hoạch của chính phủ
Lao Động, về việc hỗ trợ chi phí giữ trẻ, hỗ trợ gia đình, điện lực, và mọi thứ,
để làm nhẹ đi sự nhức nhối trong cộng đồng.

DA: Tất nhiên. Đây là một gánh nặng, một thử thách, áp lực về chi phí sinh
hoạt là một thực tế và nó ảnh hưởng tới tất cả mọi người khắp tiểu bang. Điều
quan trọng cần biết là chúng tôi có thể giúp được những gì, chẳng hạn lãi suất
ngân hàng, Chính phủ Tiểu bang không thể can thiệp vào mà phải là Ngân hàng Dự
trữ Liên bang. Giá cả lương thực, thường bị ảnh hưởng bởi những yếu tố nằm
ngoài kiểm soát của chính phủ tiểu bang. Nhưng có những điều chúng tôi có thể
làm được. Và nó bắt đầu với những điều chúng tôi đã hứa sẽ thực hiện với người
dân Victoria.

Như đã nói, chúng tôi nói sẽ cho lớp mầm non miễn phí (kindergarten
free). Từ ngày đầu tiên của học kỳ năm nay, chúng tôi đã miễn phí trẻ mầm non.
Nó tiết kiệm cho người dân hơn $2,000 trên mỗi trẻ em mỗi năm, cho những gia
đình có thành viên nhỏ. Khoản tiết kiệm đó nằm trong túi quý vị chứ không phải
ai khác.

Chúng tôi nói chúng tôi sẽ có vòng thứ tư của kế hoạch tiết kiệm năng
lượng. Quý vị sẽ được nhận $250 chỉ bằng việc vào website này (compare.energy.vic.gov.au/ languages/
vietnamese) , điền dãy số trên hóa đơn năng lượng của quý vị. Đầu tiên là
so sánh, kiểm tra, bảo đảm rằng quý vị không trả nhiều hơn phải trả, bảo đảm rằng
quý vị đang có deal tốt nhất. Những công ty tham lam này không gọi điện cho quý
vị để nói rằng quý vị đang có một deal xấu, hãy thay đổi đi. Không! Họ lấy tiền
của quý vị! Qúy vị cần phải kiểm tra đi kiểm tra lại.

Thêm nữa, quý vị được nhận $250 tiền mặt và đó là tiền thật. Một lần nữa,
số tiền đó tốt nhất là nằm trong túi của quý vị, không phải của một ai
khác. 

Sáng nay, tôi có đi thăm một trong những công trình dỡ bỏ đường xe lửa
cắt ngang đường đi bộ. Chúng tôi hứa sẽ đẩy mạnh và tiếp tục một kế hoạch xây dựng
lớn, bệnh viện, trường học, đường bộ và đường sắt, duy trì công ăn việc làm,
giúp đỡ các doanh nghiệp từ nhỏ tới lớn và bảo đảm bảo chúng ta có hệ thống cơ
sở hạ tầng cần thiết trong tương lai. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh tất cả những điều
đó.

Trong tất cả những mảng mà chúng tôi đã cam kết, quý vị sẽ thấy trong
vài tuần tới, khi ngân sách tiểu bang được công bố vào cuối tháng 5, chúng tôi
sẽ có những tiến triển, chúng tôi sẽ bắt đầu thức hiện tất cả những cam kết mà
chúng tôi đã hứa trong thời gian tranh cử, tất cả đều được khởi động. Không phải
chỉ trong một năm, mà trong 4 năm, và quả thật trong một vài lãnh vực phải cần
thời gian dài hơn.

Quý vị sẽ nhìn thấy ngân sách sẽ được thực hiện, tất cả những gì chúng
tôi nói, sẽ thực hiện.  Từ giáo dục, giữ
trẻ đến tiết kiệm năng lượng, tất cả những điều khác nữa, là những hành động thực
tế để giúp các gia đình giảm thiểu áp lực về chi phí sinh hoạt. Đấy  là điều quan trọng hơn bao giờ hết vào ngay
lúc này. Bởi vì người dân đang làm việc rất vất vả, nhưng tất cả hóa đơn đều
tăng cao, vì vậy chính phủ cần phải quan tâm đến vấn đề này.

TH: Chúng tôi biết được rằng Victoria
hiện đang là tiểu bang có dân số cao nhất.

DA: Đúng vây. Đây là điểm lý tưởng để đến. Melbourne sắp lớn hơn Sydney.
Melbourne sẽ sớm trở thành thành phố lớn nhất nước Úc.

TH: Nhưng đây cũng là một khó khăn
cho chính phủ tiểu bang Victoria. Qúy vị sẽ phải chăm lo cho rất nhiều người.

DA: Chúng tôi sẽ phải tiếp tục chi tiêu và xây dựng, đó là điều thú vị.

TH: Thế còn vấn đề về thuế thì sao
thưa ông?

DA: Chính phủ cần đảm bảo rằng chúng tôi có đủ nguồn thu nhập để chi trả
cho những dịch vụ. Nhưng chúng tôi cũng cần lưu ý đến khả năng chi trả của người
dân. Một số người do rằng sẽ không có một hệ thống thuế công bằng. Nhưng chúng
tôi phải cố gắng để tạo ra một hệ thống công bằng để hỗ trợ những người cần được
giúp đỡ, và đóng góp vào những dịch vụ dự phòng. Bệnh viện, trường học, đường
sá, cảnh sát, … tất cả những thứ cần thiết. Những dịch vụ đó cần được hỗ trợ bằng
những người có khả năng để chi trả. Đó là sự công bằng, là cách duy nhất chúng
tôi có thể làm, cũng là phương pháp mà chúng tôi đang thực hiện.

Đây cũng là ngân sách thứ 9 mà chúng tôi hân hạnh được soạn thảo. Nó sẽ
có những giá trị tương tự như trước. Sẽ có những quyết định khó khăn, vì lãnh đạo
không phải là làm những gì số đông thích, mà như quý vị đã biết, lãnh đạo là
làm những việc đúng đắn.

Chúng ta đã phải vay mượn rất nhiều tiền từ dịch Covid. Bây giờ chúng
ta phải trả những khoản đấy. Bằng không, con cháu chúng ta sẽ không có những cơ
hội mà chúng ta mong muốn.

Nói tóm lại, ngân sách sẽ bao gồm tất cả những điều chúng tôi đã cam kết
trong kỳ tranh cử, và nó cũng bắt đầu quá trình trả lại những khoản nợ từ kỳ đại
dịch, để đảm bảo rằng chúng ta mạnh mẽ và sẵn sàng cho tương lai.

HA: Thưa Thủ hiến, dù có sự phản đối
từ những tiểu thương trên đường Victoria và cư dân ở khu vực Richmond, phòng
chích an toàn thí điểm nay đã trỏ thành một thực tế. Chính phủ của ông đã chấp
nhận hầu hết mọi khuyến cáo từ tiểu bang duyệt xét. Ông sẽ làm những gì để giúp
đỡ những tiểu thương trên đường Victoria, trong khi có nhiều người dùng ma túy
trong khu vực này gây ảnh hưởng việc kinh doanh của các tiểu thương đó?

DA: Có vài điểm như sau. Đã có một sự xem xét độc lập, xem xét lại những
khuyến cáo của tôi. Một số khuyến cáo trong đó là về cơ sở hạ tầng, đảm bảo rằng
những người có thể dùng phòng chích sẽ được giám sát, sẽ tận dụng cơ sở đó mà
không phải trên đường phố, ngõ hẻm. Không phải trên đường Victoria mà cũng
không phải bất kỳ con đường nào khác. Họ nên ở phòng chích được giám sát đó.

Đấy là điều an toàn nhất cho họ, cũng là điều tốt nhất cho tiểu thương,
khách hàng, và người địa phương, các gia đình trong khu vực. Đó là điều nên
làm. Trong số đó có một vài điều cụ thể mà chúng ta có thể làm để cải thiện và
tăng số lượng người nghiện ma túy sử dụng cơ sở này để giúp họ. Đây là điều tốt
nhất và an toàn nhất cho họ.

Đây cũng một phần giúp họ trên con đường cai nghiện, nhờ có sự hỗ trợ về
mọi mặt, bao gồm tư vấn, các dịch vụ điều trị, nhà ở,… tất cả những sự hỗ trợ
mà chúng tôi có thể thực hiện. Và cơ sở phòng chích có thể là điểm bắt đầu của
tất cả những sự hỗ trợ đó.

Một điều khác là chúng tôi luôn luôn đứng về phía các tiểu thương tại
đường Victoria, luôn luôn như vậy. Chúng tôi đã có những cam kết trong kỳ tranh
cử để quảng bá đường Victoria, để mọi người có thể hiểu đây là một trong những
khu vực đa diện, sống động, đa văn hóa nhất trong tiểu bang chúng ta, và dĩ
nhiên nếu chúng ta nghĩ đến người Việt ở tiểu bang Victoria, chúng ta không thể
không nghĩ đến cộng đồng người Việt trên đường Victoria.

Thế nến phòng chích này là một vấn đề khó khăn để bàn đến, nhưng nó đã
cứu hàng ngàn sinh mạng. Nói ngay, chúng tôi đã nhìn thấy 6000 người bị quá liều,
nhưng không chết. Bởi nhờ có ai đó ở bên cạnh họ để hỗ trợ và chăm sóc họ lúc cần.
Chỉ vài năm trước thôi, chúng tôi còn nhớ hàng chục ca chết  mỗi năm, một cách bi thương và cô đơn vì
không có ai ở đó để làm cho họ tỉnh lại và chăm sóc họ khi cần. Đây là một cách
tốt hơn, dù nó đầy thử thách. Vấn đề phòng chích, người nghiện ma túy là một vấn
đề phức tạp, nhưng tôi phải làm điều đúng đắn. Đó là đứng về phía người cần sự
giúp đỡ, đảm bảo rằng nhiều người có thể tiếp cận cơ sở này hơn và cải thiện cơ
sở hạ tầng để tốt hơn cho những người kề cận xung quanh, không chỉ những những
thương gia hay khách hàng. Mặc dù đây là một việc khó khăn, nhưng nó vẫn tốt
hơn việc tham dự những tang lễ mỗi tuần như trước đây, là điều bi thương.

TH: Thưa Thủ hiến. Ông biết rằng dân
số của người Úc gốc Việt tại bang Victoria là hơn 130,000 người. Hầu hết họ sống
ở Richmond, Springvale, Maribyrnong và Brimbank. Chỉ ở Springvale thôi, có khoảng
12.5% dân số là người gốc Việt, số lớn còn lại ở Brimbank. Tôi nghe nói rằng
chính phủ tiểu bang có kế hoạch phát triển một số khu vực  nơi có nhiều người Việt như là “khu người Á
Châu” (Asian precinct), “khu người Việt” (Vietnamese precinct). Tôi muốn hỏi rằng
ông có kế hoạch nào để hỗ trợ giúp đỡ cá biệt đối với cộng đồng người Việt
trong những khu vực đó không?

DA: Điều quan trọng nhất là tôi có thăm khu vực Springvale vào thứ sáu tuần
trước, thăm 2 khu chợ, nói chuyện với một số tiểu thương, dùng một bữa trưa
ngon miệng và nói chuyện với nhiều người. Luôn luôn tốt khi tôi có thể ra ngoài
để chứng kiến và nghe mọi người trong cộng đồng để biết chuyện gì đang xảy ra.
Đó là một phần của sự đa văn hóa của chúng ta. Đó là một địa điểm thực mà quý vị
có thể thấy sự ảnh hưởng của cộng đồng người Việt một cách rõ ràng, sống động.

Springvale luôn là một nơi đặc biệt với tôi, vì tôi sống gần đó. Tôi có
rất nhiều người bạn là người Việt Nam, con cái tôi đi học cùng trường với nhiều
người Việt Nam, cộng đồng địa phương có một cộng đồng Việt Nam mạnh. Nhưng ông
nói đúng. Cộng đồng Việt Nam không phải là cộng đồng duy nhất ở đó. Có rất nhiều
cộng đồng khác nữa. Vấn đề quan trọng ở đây là chúng tôi cam kết, không chỉ và
khu vực văn hóa, lễ hội, và hỗ trợ những sự kiện về văn hóa và di sản mà còn
chia sẻ văn hóa và di sản  với nhau.

Điều quan trọng là chúng tôi cần có những ý kiến, dự án và đề nghị từ
phía cộng đồng người Việt tại Victoria. Tôi không thể nói rằng cộng đồng quý vị
cần hoặc muốn những gì, hay những gì quan trọng với quý vị. Chính cộng đồng Việt
Nam cần làm việc đó. Và đó là vấn đề. Bỏ qua những vấn đề hiện tại, dự án bảo
tàng được xuất phát từ cộng đồng Việt Nam. Và đó là lý do mạnh mẽ. Một lời đề
nghị mà chúng tôi đã tài trợ ban đầu và chúng tôi tài trợ thêm nữa. Đây là một
trong những cam kết lớn nhất của  tôi về
văn hóa của một cộng đồng, một tài trợ lớn nhất là tôi chưa từng làm. Khi quý vị
nghĩ về chuyện này, đấy là một khoản tiền rất lớn.

Cánh của của chúng tôi luôn mở. Tôi luôn cố gắng làm việc chăm chỉ như
những người bạn và đồng nghiệp trong cộng đồng Việt Nam của tôi. Một trong những
cách đó là luôn mở cửa để lắng nghe và tìm những
giải pháp để hỗ trợ cộng đồng trong tương lai. Đây là một cộng đồng đáng tự
hào, đang phát triển, một cộng đồng chăm chỉ, môt cộng đồng với lòng trắc ẩn.

Nhưng chính quý vị
phải cho chúng tôi biết rằng quý vị cần một trung tâm ở nơi này, một chương
trình ở nơi nọ, một lễ hội.  Đặc biệt là
những người trẻ, con cháu của thế hệ đã ở đây từ những ngày đầu tiên, trên 50
năm, họ phải định hướng chương tiếp theo sẽ như thế nào. Cánh của của tôi luôn
rộng mở vì tôi trân trọng những đóng góp của cộng đồng người Việt tại Victoria.

TH: Cám ơn Thủ hiến.

HA: Cám ơn ông Daniel Andrews. Đây
là lần thứ hai ông tới tòa soạn để thực hiện một buổi nói chuyện với chúng tôi
trên TiVi Tuần-san Online. Cám ơn ông
đã đến đây. Hi vọng sẽ có thêm một lần nữa, lúc nào đó.

DA: Tôi đang mong chờ tới lần thứ 3.

HA: Hy vọng là vào kỳ tranh cử nhiệm
kỳ thứ tư của ông? (Cả ba người cùng cười)

DA: Cám ơn ông. Tôi rất khiêm cung và vinh hạnh khi có những người bạn
xung quanh tôi là những gia đình trong cộng đồng Việt Nam. Ngay ở trong khu vực
địa phương của tôi như Springvale và Noble Park và dĩ nhiên, trải dài khắp tiểu
bang. Đó là điều rất quan trọng với tôi, làm tôi nhớ về tình bạn đó quan trọng
như thế nào. Chúng tôi luôn ở đây vì cộng đồng người Việt tại Victoria. Và tôi không thể nghĩ ra cách nào tốt hơn, ngoài việc lắng
nghe cộng đồng, làm theo và dĩ nhiên thực hiện những gì đã cam kết với cộng đồng.
Và đó chính là điều chúng tôi sẽ làm.

DA/HA: Cám ơn ông.